WPŁYW NA GOSPODARKĘ I RYNEKRozwój systemu przesyłowego

Podstawą zrównoważonego rozwoju krajowej gospodarki jest zapewnienie niezbędnej ilości energii elektrycznej wszystkim odbiorcom. Dążymy do tego, aby system przesyłowy zapewniał niezawodność dostaw energii elektrycznej zarówno obecnie, jak i w przyszłości.

Plan rozwoju sieci przesyłowej ( PRSP) określa przedsięwzięcia rozwojowe sieci przesyłowej, których realizacja ma zapewnić w perspektywie długoterminowej pokrycie krajowego zapotrzebowania na moc i energię elektryczną. Do głównych czynników wpływających na kierunki rozwoju sieci przesyłowej należą: wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną, rozwój źródeł wytwórczych oraz konieczność zwiększenia wykorzystania połączeń transgranicznych. 

Projekt PRSP 2025-2034 kontynuuje zainicjowaną w PRSP 2023-2032 pierwszą dużą rewolucję technologiczną zgodną ze wzorcami pochodzącymi z bardzo rozwiniętych systemów elektroenergetycznych z dużym udziałem OZE w miksie wytwórczym. Jest nią budowa linii HVDC łączącej dwa wyraźnie zarysowujące się obszary Polski: północ i południe. Celem tej inwestycji jest umożliwienie przesyłania energii wytworzonej w lądowych i morskich źródłach wiatrowych zgromadzonych na północy kraju na południe, do przemysłowych rejonów Polski. Alternatywą wobec tego przedsięwzięcia byłaby rozbudowa sieci 400 kV, która musiałaby być okupiona istotnymi i kosztownymi ograniczeniami. 

Projekt PRSP 2025-2034 jest wynikiem kilku lat zbierania doświadczeń w stosowaniu nowatorskich analiz techniczno-ekonomicznych, w tym metod probabilistycznych, do planowania inwestycji w sieć przesyłową. Podczas tworzenia go korzystano z metod i narzędzi obliczeniowych zaadaptowanych przy opracowywaniu poprzedniej edycji PRSP. Nakreślenie zbioru inwestycji w sieć zostało poprzedzone fundamentalną analizą scenariuszy rozwoju otoczenia i wnętrza systemu elektroenergetycznego, aby wytypować takie inwestycje, które będą wnosiły wkład w bezpieczeństwo zasilania odbiorców w każdych warunkach. 

Inwestycje prezentowane w PRSP mają na celu wsparcie:

  • postępującej transformacji energetycznej przejawiającej się m.in. wzrostem udziału energii ze źródeł nisko- i zeroemisyjnych,
  • planów budowy morskich farm wiatrowych na Bałtyku oraz elektrowni jądrowych,
  • przyłączeń nowych odbiorców, jednostek wytwórczych i magazynów energii,
  • poprawy warunków zasilania, w tym minimalizacji ograniczeń sieciowych w całym systemie, w szczególności w kontekście planowanej budowy źródeł odnawialnych (wiatrowych) w Polsce Północnej – zarówno na morzu, jak i na lądzie,
  • wdrożenia strategii wodorowej, rozwoju elektromobilności i prosumeryzmu oraz pakietu Komisji Europejskiej „Fit for 55” („Gotowi na osiągnięcie celu 55 proc.”).

Dostosowywanie systemu elektroenergetycznego do transformacji energetycznej

Zapewnienie adekwatnego poziomu kompensacji mocy biernej

Zgodnie z celami transformacji energetycznej, w najbliższych kilkunastu latach krajowy system elektroenergetyczny (KSE) czekają istotne zmiany strukturalne. W projekcie PRSP 2025-2034 przewiduje się w KSE istotny udział odnawialnych źródeł energii (w tym morskich farm wiatrowych - MFW), magazynów energii, a także inwestycji w nowe zasoby sieciowe pozwalające na przesył i transformację mocy (w tym wewnętrzny system HVDC łączący północny i południowy obszar Polski).

Coraz większy udział odnawialnych źródeł energii w KSE, a zwłaszcza źródeł z pełnoskalowymi przekształtnikami energoelektronicznymi dużej mocy, powoduje odstawianie od pracy konwencjonalnych jednostek wytwórczych z generatorami synchronicznymi. Źródła przekształtnikowe w porównaniu ze źródłami synchronicznymi charakteryzują się innymi właściwościami związanymi ze współpracą z systemem elektroenergetycznym. Tym samym, przewidywana w KSE zmiana struktury wytwórczej, a także będąca jej konsekwencją zmiana wielkości i kierunku transferów mocy w sieci przesyłowej, stwarzają nowe wyzwania dla pracy systemu, m.in. w zakresie:

  • utrzymania wymaganego profilu napięciowego (statyczny i dynamiczny) oraz stabilności napięciowej,
  • pojawienia się nowych lokalnych modów oscylacyjnych (nisko- i wysokoczęstotliwościowych) wynikających z interakcji układów sterowania źródeł przekształtnikowych i sieci,
  • wpływu na tłumienie niskoczęstotliwościowych oscylacji międzyobszarowych,
  • wpływu na stabilność przejściową pracujących jednostek synchronicznych,
  • pogorszenia warunków stabilności częstotliwościowej wynikającego ze zmniejszenia naturalnej inercji wirujących mas jednostek synchronicznych (w skali całego systemu Europy kontynentalnej).

PSE prowadzą projekt Zarządzanie zasobami kompensacyjnymi w KSE, którego głównym celem jest utworzenie przez OSP ciągłej zdolności do planowania, zarządzania pracą oraz standaryzacji zasobów kompensacyjnych w dynamicznie zmieniających się warunkach otoczenia KSE. W 2023 r. w ramach projektu przygotowano bazę narzędziową umożliwiającą prowadzenie analiz w zakresie stabilności i jakości energii w systemach elektroenergetycznych z bardzo wysokim udziałem zasobów przekształtnikowych. Wdrożenie bazy narzędziowej oparto na specjalistycznym oprogramowaniu DIgSILENT PowerFactory oraz Manitoba PSCAD-EMTDC. W jednym z zadań projektu – realizowanym w 2023 r. – przygotowano odpowiednie modele matematyczne KSE oraz algorytm genetyczny optymalizujący dobór zasobów kompensacyjnych w horyzoncie długoterminowym. Uwzględniono kryteria napięciowe oraz maksymalnej impedancji systemu w miejscach przyłączenia morskich farm wiatrowych. Zakończenie projektu zaplanowano na przełom lat 2024/2025.

Planowane nakłady na inwestycje infrastrukturalne

W projekcie Planu rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2025-2034 w perspektywie 2037 r. zaplanowano 389 zamierzeń inwestycyjnych dotyczących rozbudowy i modernizacji sieci przesyłowej. Wartość planowanych nakładów na realizację wszystkich inwestycji dla tego okresu została oszacowana na ok. 66,3 mld zł.

Realizacja planowanych zamierzeń inwestycyjnych przyczyni się do powstania wymiernych efektów. Efekty systemowe, które zostaną osiągnięte z ich realizacji do 2034 r. oraz w perspektywie 2037 r., przedstawiono poniższej w tabeli.

Realizacja inwestycji infrastrukturalnych

W celu skuteczniejszej realizacji inwestycji w 2023 r. PSE cyklicznie aktualizowały Portfel inwestycji, stanowiący jedno z podstawowych narzędzi zarządzania projektami inwestycyjnymi. Portfel inwestycji sieciowych to zbiór projektów inwestycyjnych z zakresu infrastruktury sieciowej pogrupowanych w programy inwestycyjne.

Według stanu na dzień 26.04.2024 r. Portfel inwestycji sieciowych obejmuje 12 programów, w ramach których realizowane są łącznie 204 projekty inwestycyjne.

Portfel inwestycji sieciowych

Program 1. Poprawa warunków zasilania Polski centralnej i północno-wschodniej: 28 projektów inwestycyjnych.

Program 2. Poprawa warunków zasilania Polski południowo-zachodniej: 18 projektów inwestycyjnych.

Program 3. Poprawa warunków zasilania Polski centralnej i północno-zachodniej: 23 projekty inwestycyjne.

Program 4. Wyprowadzenie mocy z MFW wraz z poprawą warunków zasilania Polski północnej: 22 projekty inwestycyjne.

Program 5. Poprawa warunków zasilania Polski południowo-wschodniej: 27 projektów inwestycyjnych.

Program 6. Modernizacja systemów ogólnostacyjnych oraz SOT: 4 projekty inwestycyjne.

Program 7. Poprawa warunków zasilania Polski centralnej i południowej: 27 projektów inwestycyjnych. 

Program 8. Zakończenie formalne realizacji inwestycji: 14 projektów inwestycyjnych.

Program 9. Budowa sieci w technologii HVDC: 3 projekty inwestycyjne

Program 10. Dostawy inwestorskie: 18 projektów inwestycyjnych

Program 11. „Wyprowadzenie mocy z MFW oraz Elektrowni Jądrowej”: 15 projektów inwestycyjnych.

Program 12. „Połączenie międzysystemowe między Polską a Litwą (obecnie znane jako Harmony Link) wraz z przyłączeniem Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej”: 5 projektów inwestycyjnych.

Wpływ na zatrudnienie w różnych sektorach gospodarki i rozwój gospodarczy Polski

Z końcem roku 2023 spółka realizowała 197 projektów inwestycyjnych, z czego w grudniu realizowano 94 inwestycje o nadanym priorytecie 1. Projekty priorytetowe definiowane są w naszej spółce jako najważniejsze dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy KSE.

Strona wykorzystuje pliki cookies. Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies w celach statystycznych oraz w celu dopasowania serwisu do indywidualnych potrzeb użytkowników. W przeglądarce internetowej można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Więcej o plikach cookies i o ochronie Twojej prywatności przeczytasz tutaj