System zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy został wdrożony w oparciu o uznany standard PN-EN 45001:2024-02 „Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania i wytyczne stosowania".

Podejście do zarządzania zdrowiem i bezpieczeństwem pracowników PSE obywa się w oparciu o wdrożony zintegrowany system zarządzania środowiskowego oraz bezpieczeństwem i higieny pracy. Systemem są objęci wszyscy pracownicy, a jego cele są realizowane przez wszystkie jednostki organizacyjne. Do spełniania wymagań systemu zobowiązani są również wykonawcy współpracujący z PSE. Dedykowaną jednostką odpowiadającą za bezpieczeństwo i higienę pracy, a także spełnianie wymagań systemu, jest Biuro Zarządzania Środowiskiem Pracy.

Cele Biura Zarządzania Środowiskiem Pracy:

1. Zapewnienie spełniania wymagań prawnych oraz stosowanie dostępnych praktyk w zakresie HSEQ: bezpieczeństwa i jakości środowiska pracy w odniesieniu do pracowników, ochrony środowiska, utrzymania sprzętu i infrastruktury, bezpieczeństwa i jakości w zakresie funkcjonowania spółki, utrzymania majątku oraz realizacji procesu inwestycyjnego.
2. Sprawowanie nadzoru i kontroli w zakresie warunków i środowiska pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad BHP, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa w zakresie majątku PSE (także w trakcie realizacji procesu inwestycyjnego). 
3. Minimalizacja prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzeń w środowisku pracy poprzez wdrażanie rozwiązań zapobiegania zdarzeniom.
4. Realizacja zadań związanych z ustalaniem okoliczności zdarzeń potencjalnych oraz wypadkowych w odniesieniu do środowiska pracy: człowieka, środowiska, utrzymania sprzętu i infrastruktury w PSE, a także analiza oraz ustalanie przyczyn źródłowych wystąpienia zdarzeń.

Zadania Biura Zarządzania Środowiskiem Pracy:

1. Budowanie systemu i kultury bezpieczeństwa oraz jakości w zakresie funkcjonowania spółki, w tym eksploatacji majątku oraz realizacji procesu inwestycyjnego.
2. Rozwijanie zarządzania jakością w spółce zgodnie z przyjętymi standardami i dobrymi praktykami.
3. Wykonywanie zadań służby BHP.
4. Nadzór nad funkcjonowaniem systemu ochrony przeciwpożarowej obiektów PSE w ramach posiadanych kompetencji i uprawnień inspektora ochrony przeciwpożarowej.
5. Zapewnienie przestrzegania wymogów ochrony środowiska na obiektach PSE.
6. Organizowanie i prowadzenie systemu związanego z nadzorowaniem środowiska pracy HSEQ.
7. Wspieranie jednostek odpowiedzialnych za utrzymanie budynków, obiektów budowalnych lub terenów w zakresie wymagań BHP, ochrony środowiska oraz przepisów przeciwpożarowych.
8. Opracowywanie regulacji dotyczących identyfikacji i analizy zagrożeń oraz ryzyka w odniesieniu do bezpieczeństwa człowieka i środowiska w PSE.
9. Współpraca z reprezentacją pracowników spółki w zakresie konsultacji BHP.
10. Współpraca przy opracowywaniu i aktualizacji standardów, w tym technicznych i technologicznych, w zakresie odpowiedzialności biura.
11. Wsparcie jednostek w zakresie opiniowania dokumentacji przetargowej i umów w obszarze HSEQ.

Zadania Biura i służby BHP wykonywane są na podstawie szczegółowego regulaminu organizacyjnego Biura oraz przepisów prawa. Organizacja zapewnia bezpieczeństwo pracy oraz środowiska naturalnego poprzez:

• utrzymywanie i certyfikację zintegrowanego systemu zarządzania środowiskowego oraz BHP (PN-EN ISO 14001:2015-09, PN-EN ISO 45001:2024-02) w zakresie prowadzenia ruchu sieciowego w systemie przesyłowym elektroenergetycznym, zapewnienie bieżącego i długookresowego bezpieczeństwa funkcjonowania systemu przesyłowego, eksploatacja, konserwacja, remonty i rozbudowa sieci przesyłowej, prowadzenie centralnego mechanizmu bilansowania handlowego, 
• wyznaczenie celów zintegrowanego systemu zarządzania środowiskowego oraz BHP,
• zapewnienie szkoleń dla służby BHP,
• wyposażenie służby BHP w niezbędne materiały i narzędzia pracy (np.: przyrządy pomiarowe, detektory, analizatory).

PSE prowadzą szereg działań promujących bezpieczeństwo pracy. Oprócz obligatoryjnych szkoleń w dziedzinie BHP, dokonywania kompleksowej aktualizacji oceny ryzyka zawodowego oraz wdrożenia aktualizacji planu naprawczego w zakresie narażenia na hałas i drgania mechaniczne, organizowane jest m.in. cykl szkoleń dotyczący zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników oraz postępowania w sytuacji wycieku substancji niebezpiecznych. 

W ramach 45 sesji szkoleniowych w roku 2023 przeszkolono w zakresie bezpieczeństwa pożarowego 434 pracowników.

Na szkoleniach poruszone zostały kwestie związane z:

• dostępnym sprzętem gaśniczym, 
• praktycznym gaszeniem pożarów różnego typu ABC (np. pożary sprzętu biurowego, pożary cieczy palnych, postępowanie w sytuacji pożaru gazów palnych oraz urządzeń elektrycznych), 
• praktyczną ewakuacją z palącego się pojazdu oraz sposobami gaszenia pojazdu,
• sposobami gaszenia odzieży na człowieku,
• sprzętem ratownictwa ekologicznego oraz sorbentami, dyspergentami i neutralizatorami,
• ograniczeniem rozprzestrzeniania się i usuwania rozlewów substancji niebezpiecznych.

Informujemy naszych pracowników na bieżąco o zmianach zachodzących na świecie, w kraju oraz w naszej spółce – publikujemy komunikaty w intranecie oraz artykuły w gazecie korporacyjnej. W 2023 r. w ramach dzielenia się wiedzą oraz budowania i wzmacniania kultury bezpieczeństwa kontynuowaliśmy rozpoczęte w czerwcu 2022 r. wydawanie mailowego miesięcznika HSEQ News przeznaczonego dla kadry menedżerskiej. Miesięcznik zawiera krótkie artykuły dotyczące wymagań prawnych, ich zmian i stosowania oraz wdrażania przepisów wewnątrzzakładowych. Inny newsletter, Biuletyn HSEQ, przekazujemy kwartalnie wykonawcom. Informujemy w nim o tendencjach związanych z bezpieczeństwem środowiska pracy i środowiska naturalnego w odniesieniu do zadań realizowanych na rzecz PSE.

Komunikacja wewnętrzna 2023

Platforma zgłoszeń HSEQ 

Jednym z celów wynikających ze strategii spółki oraz zadań Biura Zarządzania Środowiskiem Pracy (BH) jest budowa systemu i kultury bezpieczeństwa w zakresie środowiska pracy zarówno w obszarze podstawowej działalności PSE, jak i w procesie inwestycyjnym. Działania podejmujemy w odniesieniu do bezpieczeństwa pracowników, ochrony środowiska naturalnego, bezpieczeństwa sprzętu i infrastruktury w środowisku pracy. Aby umożliwić pracownikom uczestnictwo, utrzymujemy i doskonalimy wdrożoną w 2018 r. elektroniczną platformę zgłoszeń HSEQ (ang. Health Safety Environment Quality), która umożliwia anonimowe przekazywanie wskazanych niżej typów obserwacji:

• POS – pozytywna obserwacja;
• UC zdarzenie potencjalne niebezpieczne warunki pracy;
• niebezpieczne zachowania;
• NM – zdarzenie rzeczywiste bez szkody;
• AC – zdarzenie rzeczywiste ze szkodą.

Liczba obserwacji z platformy zgłoszeń HSEQ (zgłoszenia pracowników dotyczące bezpieczeństwa człowieka, sprzętu/infrastruktury)

Nadzór HSEQ nad wykonawcami zadań

W 2023 r. przeprowadziliśmy 574 sprawdzeń HSEQ z zaplanowanych 401 sprawdzeń. Plan zrealizowano w całości. Dodatkowe 173 sprawdzenia zrealizowaliśmy doraźnie, z uwagi na konieczność wprowadzenia działań doraźnych oraz dodatkowych sprawdzeń, szczególnie z uwagi na zdarzenia oraz obserwacje o wysokim priorytecie.

Obserwacje potencjalne:

• UC niebezpieczne warunki pracy – 2585, w tym 2403 wynikających ze sprawdzeń HSEQ oraz 182 zgłoszonych przez pracowników PSE poprzez platformę HSEQ,
• UA niebezpieczne zachowania – 318, w tym 285 wynikających ze sprawdzeń HSEQ oraz 33 zgłoszonych przez pracowników PSE poprzez platformę HSEQ.

Obserwacje pozytywne:

• POS pozytywna obserwacja – 185, w tym 93 wynikających ze sprawdzeń HSEQ oraz 92 zgłoszonych przez pracowników PSE poprzez platformę HSEQ.

Liczba przeprowadzonych do liczby zaplanowanych sprawdzeń HSEQ w 2023 r.

Liczba obserwacji w 2023 r. w podziale na charakter obserwacji

Liczba obserwacji w 2023 r. w podziale na poziom zagrożenia

Kontrole BHP i ppoż.

W 2023 r. kontrole stanu bhp oraz ochrony ppoż. w wydziale bhp i ppoż. prowadzone były na podstawie planu kontroli zatwierdzonego przez prezesa zarządu.

Ćwiczenia ewakuacyjne oraz ćwiczenia z udziałem Państwowej Straży Pożarnej w 2023 r.

W 2023 r. kontynuowano prace nad poprawą skuteczności nadzoru nad wykonawcami w zakresie HSEQ, tj. w zakresie BHP, ppoż. i ochrony środowiska. Opracowane standardowe klauzule umowne, zawierające wymagania HSEQ, są częścią zapisów umownych. Klauzule te zostały wypracowane w trzech wariantach, gradujących przedmiot i szczegółowość wymagań nakładanych na wykonawców. Zróżnicowanie wariantów klauzul daje możliwość odpowiedniego dopasowania postanowień umownych do zagrożeń występujących podczas realizacji konkretnej umowy. Klauzule HSEQ stosowane są we wszystkich umowach inwestycyjnych zawieranych przez PSE, a także w odniesieniu do prac utrzymaniowych i eksploatacyjnych, na co pozwala ich uniwersalny charakter. Stosowanie klauzul HSEQ wynika z wdrożonych w spółce norm, jej strategii i polityki oraz szeroko rozumianej odpowiedzialności za bezpieczeństwo ludzi i środowiska naturalnego. Doskonalenie warunków umownych jest ponadto elementem współpracy z wykonawcami, z którymi PSE zawiera umowy. Dążymy do wspólnego pogłębiania świadomości znaczenia bezpieczeństwa ludzi oraz środowiska naturalnego, a także solidarnego angażowania się w sprawy związane z bezpieczeństwem pracowników, sprzętu, infrastruktury w środowisku pracy oraz ochrony środowiska. 

Od kilku lat PSE stosują taryfikator kar umownych w odniesieniu do stwierdzonych przypadków naruszeń przez wykonawcę określonych przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów i zasad przeciwpożarowych, a także przepisów i zasad ochrony środowiska. Taryfikator ten jest częścią umów zawieranych z wykonawcami zadań inwestycyjnych oraz eksploatacyjnych. 

W 2023 r. zaktualizowano taryfikator kar HSEQ oraz Wytyczne dla wykonawców realizujących prace na rzecz PSE w zakresie systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz jakości.

Personel zamawiającego cyklicznie zgodnie z przyjętym harmonogramem sprawdzeń HSEQ weryfikuje przestrzeganie przez Wykonawców przepisów BHP, ppoż. i ochrony środowiska podczas realizacji zadań inwestycyjnych i eksploatacyjnych.

Liczba i wyniki audytów wewnętrznych dotyczących BHP

W 2023 r. w naszej spółce przeprowadzono 24 audyty wewnętrzne obejmujące zakresem wymagania BHP. Wszystkie wykonane audyty wynikały z przyjętego dla spółki rocznego harmonogramu. Miały charakter próby losowej, a ich kryteria stanowiły wymagania normy PN-ISO 45001:2018-06, akty prawne, decyzje administracyjne i regulacje wewnętrzne. Audyty przeprowadzono w 22 departamentach i biurach w: Bydgoszczy, Katowicach, Krakowie, Konstancinie-Jeziornie, Poznaniu i Warszawie. Wyniki audytów potwierdziły skuteczność funkcjonującego w PSE systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, zintegrowanego operacyjnie z systemem zarządzania środowiskowego.

Odsetek pracowników dostawców, którzy odbyli odpowiednie szkolenia BHP (oszacowanie na podstawie sprawdzeń HSEQ)

W październiku 2023 r. już po raz 5. w naszej spółce zorganizowane zostały szkolenia pod hasłem Safety Leadership. Stacjonarna konferencja dla przedstawicieli wybranych wykonawców odbyła się w Konstancinie-Jeziornie i dotyczyła zasad bezpiecznej organizacji pracy przy urządzeniach energetycznych iorazinstrukcji w tym zakresie obowiązującej w PSE. Spotkania z kadrą menedżerską PSE dotyczyły odpowiedzialności i obowiązków pracodawcy w zakresie BHP. Pracownicy mieli do wyboru 4 terminy szkoleń w formie zdalnej. 

W rozpatrywanym okresie spółka organizowała dla pracowników webinary poświęcone tematyce zdrowia oraz bezpieczeństwa pracy. Półtoragodzinne spotkania on-line dotyczyły przykładowo profilaktyki chorób układu oddechowego, samodyscypliny w nawykach prozdrowotnych oraz sposobów na utrzymanie prawidłowej masy ciała. 

Innym elementem budowy kultury bezpieczeństwa pracy w PSE jest upowszechnienie wśród pracowników i współpracowników PSE Zasad ratujących życie (ang. life saving rules – LSR), czyli zbioru reguł postępowania odnoszących się do największych zagrożeń związanych z działalnością spółki. Opracowanie wskazuje obowiązki osób realizujących pracę i osób je nadzorujących, a także czynności zabronione. LSR publikowane są w formie plakatów i ulotek. Zasady zostały sformułowane jako hasła wzywające do określonych działań, a mianowicie: 

1. Zachowuj odległości bezpieczne! – ze względu na zagrożenie zdrowia i życia, jakie stanowi porażenie prądem elektrycznym i poparzenie łukiem dla prac pod napięciem i w pobliżu napięcia.
2. Przestrzegaj polecenia na pracę i stosuj listy kontrolne! – dla prac dotyczących majątku sieciowego wykonywanych w warunkach szczególnego zagrożenia na podstawie pisemnego polecenia.
3. Przestrzegaj bezpiecznej organizacji pracy w elektroenergetyce!
4. Pracując na wysokości zabezpiecz siebie i narzędzia przed upadkiem!
5. Stosuj odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej zawsze, gdy jest to wymagane!
6. Prowadź bezpiecznie!
7. Reaguj i zgłaszaj sytuacje niebezpieczne!